Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonları 9

İdrar yolu enfeksiyonlarında başka tetkiklere gerek var mıdır? İlk iki yaşında ateşte idrar yolu enfeksiyonu geçiren bebeklerde ilk yirmi dört saat içerisinde mutlaka böbrek ve mesane ultrasonu yapılmalıdır. Bu çocuklarda ultrasonda yüzde on beş ile otuz yedi oranında bir anormalliğe rastlanır. Yüzde bir ila iki olguda acil drenaj ya da cerrahi gibi girişimler gerekmektedir. İşeme eğitimi almış dört yaşından büyük çocuklarda ise ultrasonla ölçümü dediğimiz çocuğun idrarını yaptıktan sonra mesanede kalan idrar miktarının ölçümü yapılmalıdır. Ultrason mesaneden böbreğe ileri derecede idrar reflüsü olan hastaların üçte birinde idrar kanallarındaki genişlemeyi yani anatomik problemleri atlamaktadır. Ayrıca ultrasonun fonksiyonel problemleri göstermedeki etkinliği de kısıtlıdır. Dolayısıyla sıkıntılı olgularda ultrason dışındaki tetkiklere de ihtiyaç vardır. Enfeksiyonun böbrekleri tutup tutmadığını ve böbreklerde mebbe dokusunun olup olmadığını en kesin gösteren test DMS sintigrafisidir. Böbrekteki netbe dokusunu görebilmek için enfeksiyondan en erken üç ila altı ay geçmesi gerekmektedir. En önemli dezavantajı hastayı radyasyona maruz bırakmasıdır. Ama radyasyon dozu tomografiden daha az, röntgen filminden daha fazladır. Ebeveyn Yaptırmakta hep çekindikleri bir diğer testi ise son dalı filmdir. Sondal film mesaneden böbreği olan idrar reflüsünün en etkili gösteren testtir. Yapılması da ağrılı bir prosedür değildir. Ve çoğu olgudan birkaç dakika içerisinde kolaylıkla yapılabilir. Bizlere bu soru çok sorulduğu için söylemek gerekirse son da takılması tecrübeli ellerde çocuklar için travmatik bir işlem değildir. Ayrıca kızların zarına da hiçbir zararı olmamaktadır. Ancak çocuğun sakinleşmeyip huzursuzlandığı durumlarda işlem zor olabilir ve çocuğa sedasyon vermek gerekebilir. Peki son dalı film hangi çocuklara çekilmelidir? Sondalı film her idrar yolu geçiren hastaya değil de idrar yolu enfeksiyonunun altında mesaneden böbreğe idrar reflüsü beklediğimiz seçilmiş çocuklara yapılması daha uygundur. Bu durumları özetlemek gerekirse son dalı film öncelikle ultrasonu normal olup ilk kez idrar yolu enfeksiyonu geçiren iki yaş altındaki tüm bebeklere çekilmelidir. Bunun dışında ultrasonda idrar yollarında genişlemesi olan tüm bebek ve çocuklara da sondalı film çekilebilir. Yine tüm kız çocuklarında son dalı film çekilmesi önerilmektedir. Erkek çocuklarında ise bir yaşından büyük olanlarda ancak ikinci idrar yolu enfeksiyonundan sonra sondalı film çekilmelidir. Sondalı filmin çekilebilmesi için idrar yolu enfeksiyonunun da iyileşmiş olması gerekmektedir. Aksi halde tetkik idrar testleri temiz çıkana kadar ertelenir. Son dal film çekiminde bir diğer yaklaşım da hastaya önce DMSA çekmek. Böbrek hasarı tespit edilirse son dalı filmi bu durumda istemek. Böbrek hasarı yoksa son dalı filmi ertelemektir. Boşalt Tüm organlarımız olan mesane ve rektumun bir koordinasyon içerisinde çalışması, idrar yolu enfeksiyonlarının önlenmesi açısından çok önemlidir. Özellikle ateşli veya tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu olan tüm çocuklarda mesane bağırsak disfonksiyonu dediğimiz durumun olup olmadığını araştırmak için hastalara tanı amaçlı mutlaka işeme günlüğü işeme semptom sporu testi, kabızlık sorgulaması ve ultrasonla rezidi idrar ölçümleri yapılmalıdır.